سیاست،مسائل برگزیده روز
24 فروردین 1397
 

تولید ملی، حمایت از کار و کالای ایرانی از دیدگاه رهبری
رونق اقتصادی مهم ترین عامل توسعه یافتگی کشورها محسوب می شود که مزیت های داخلی و بین المللی فراوانی را برای کشور به همراه می آورد به گونه ای که با تکیه بر تولید داخلی می توان مسایل و مشکلات اقتصادی همچون بیکاری، رکود، تورم، رکود تورمی، فساد اقتصادی و … را سامان داد و همچنین با بودجه ریزی و تخصیص منابع مالی کافی برای مشکلات اجتماعی همچون اعتیاد، طلاق، سرقت و … تغییر چشمگیری را روند افزایشی این آسیب ها ایجاد کرد.

استفاده از کالای ایرانی افزون بر مزیت های اقتصادی به دلیل توانمندسازی کشور نقش مهمی در افزایش قدرت منطقه ای و فرامنطقه ای ایفا می کند و موجب تاثیر مناسبات اقتصادی بر عرصه سیاست می شود. به عبارت دیگر می توان گفت که اقتصاد تاثیر مستقیمی بر سیاست خواهد گذاشت.

بومی سازی تولید کالا و استفاده از کالای داخلی باعث فعالیت بخش تولید و فعال شدن چرخه اقتصاد می شود و با پویایی چرخه اقتصاد موجب ایجاد رفاه نسبی برای مردم خواهد شد. از طرفی در سند چشم انداز توسعه 1404 نیز به لزوم فرهنگ سازی برای استفاده از تولیدات داخلی، افزایش تولید و صادرات کالا و خدمات تاکید شده و یکی از مهم ترین مولفه های اقتصاد مقاومتی نیز تولید و استفاده از کالاهای داخلی است.
مزیت های بیشمار استفاده از کالای ایرانی و تاثیر همه جانبه آن بر لایه های مختلف جامعه باعث شد که مقام معظم رهبری نیز در فرصت های مناسب به اهمیت رونق اقتصادی در سایه استفاده از تولید ملی و کالای داخلی تاکید کنند به گونه ای که ایشان در سخنانی تولید داخلی را ستون فقرات هر کشور عنوان کردند و فرمودند: «حل مشکلات مجموعه‌ اقتصادی کشور را در درون کشور باید پیدا کرد؛ ستون فقرات هم عبارت است از تولید؛ ستون فقرات اقتصاد مقاومتی که ما عرض کردیم، عبارت است از تقویت تولید داخلی».

مزیت های بیشمار حمایت از کالای داخلی در کشور و اهمیت مقوله اقتصاد در پویایی کشور موجب شد تا پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به بازخوانی سخنان رهبری درباره لزوم حمایت از تولید ملی بپردازد.

تقویت تولید داخلی
مسئله‌ى اشتغال هم مسئله‌ى مهمى است، که عرض کردیم. البته در این استان (کرمانشاه) و بعضى از استانهاى دیگر، اشتغال اهمیت بیشترى دارد. در بعضى جاها کارهاى بهترى شده است، که ان‌شاءالله باید دنبال‌گیرى شود. مسئله‌ى تقویت تولید داخلى، مسئله‌ى کشاورزى، مسئله‌ى صنعت، اینها کارهائى است که باید انجام بگیرد.(1)

ممنوعیت مصرف محصولاتی که مشابه داخلی دارد
همین جا من راجع به محصولات تولیدى کشور – که یکى از دوستان اینجا اشاره کردند، من هم یادداشت کرده بودم که بگویم – نکته‌اى را عرض کنم. خوشبختانه ما در کشور و در بخشهاى مختلف، محصولات کیفى داریم. قسمت عمده‌اى از تولیدات کشور، مصرف کننده‌اش دستگاه‌هاى دولتى ما هستند. دستگاه‌هاى دولتى بایستى جزم و عزم داشته باشند بر این که جز تولیدات داخلى – در آن مواردى که تولید داخلى وجود دارد – هیچ چیز دیگر مصرف نکنند. یعنى واقعاً در محصولاتى که مشابه داخلى دارد، مطلقاً ممنوع بشوند که از خارج چیزى وارد نکنند. این را بخواهید، در دولت مطرح کنید، آقاى رئیس جمهور به دستگاه‌هاى دولتى دستور بدهد؛ و این ممکن است. ما این را تجربه کرده‌ایم. در مواردى به صورت قاطع به یک دستگاهى گفته شد که این کارى که دارد انجام میگیرد، باید هیچ محصول غیر ایرانى در آن به کار نرود؛ و شد، و به بهترین وجهى هم انجام شد. اگر مدیران ما عزم را جزم کنند براى اینکه محصول ایرانى را، تولید ایرانى را به کار بگیرند، هم تولیداتِ باکیفیت هست، هم خود این کار موجب میشود که در تولیدات داخلى کیفیت بالا برود. این کار را حتماً بایستى انجام بدهند. ما باید کارى کنیم که کالاى ایرانى به عنوان یک کالاى محکم، مطلوب، زیبا، همراه با سلیقه و بادوام در ذهن مصرف کننده‌ى ایرانى و غیر ایرانى باقى بماند. این باید همت مجموعه‌ى کارآفرینى و کارگرى و متصدیان این امر باشد. البته من شنیدم که دستگاه‌ها و بانکها و اینها حمایتشان از تولیدات داخلى هم ضعیف است؛ یک جاهائى آن تولیدکننده‌ها به خاطر عدم حمایت، به ورشکستگى کشیده میشوند. با این مسئله هم بایستى حتماً در خود دولت مقابله بشود؛ یعنى دستور داده بشود. بله، یک نکته‌اى هم گفته شد، که اتفاقاً من هم همین را اینجا یادداشت کردم؛ که گاهى اوقات در معاملاتى که دستگاه دولتى با تولیدکننده‌ى داخلى میکنند، بدحسابى هست؛ در حالى که وقتى این معامله را با یک صنعتگر خارجى میکنند، پول را نقد میدهند؛ اما این را همین طور کش میدهند – یک سال، دو سال – طلب او را هم نمی‌پردازند. باید جلوى اینها گرفته شود.(2)

بازنگری در سیاست های واردات
مسئله‌ى واردات را هم که گزارش دادند، البته جزو نگرانى‌هاى من است. حالا این گزارش هم هست؛ لیکن آنچه که انسان مشاهده میکند، یک قدرى نگرانى‌آور است. درست است؛ ممکن است رشدِ نسبت واردات به صادرات غیر نفتى ما کاهش پیدا کرده، این رشد کم شده – این خودش چیز مثبتى است – اما به این اکتفاء نکنید. بخصوص در همین زمینه‌هاى زراعى و باغى و اینها که ذکر کردند، اینها چیزهائى است که بایستى هرچه میتوانیم، از واردات اینها پرهیز کنیم. بروید سراغ همان صنعتى‌سازى صادرات کشاورزى؛ همین چیزى که در گزارشها هم بود. اینها چیزهاى مهمى است؛ ان‌شاءاللَّه روى اینها تکیه شود. مردم هم تحمل میکنند و میپذیرند.
بنابراین در زمینه‌ى سیاستهاى واردات، یک بازنگرى جدى بکنید؛ بخصوص در کالاهائى که ما مزیت تولیدى داریم؛ چه صنعتى، چه کشاورزى. از نگاه بخشى به واردات – که حالا هر بخش دولتى طبق نیازهاى خودش دنبال واردات برود – حتماً پرهیز شود.(3)

سیاست‌های کلی اشتغال
ترویج و تقویت فرهنگ کار، تولید، کارآفرینی و استفاده از تولیدات داخلی به عنوان ارزش اسلامی و ملی با بهره‌گیری از نظام آموزشی و تبلیغی کشور.(4)

مصرف کالای داخلی و فرهنگ سازی آن
ما باید کارى کنیم که کالاى ایرانى به عنوان یک کالاى محکم، مطلوب، زیبا، همراه با سلیقه و بادوام در ذهن مصرف کننده‌ى ایرانى و غیر ایرانى باقى بماند. این باید همت مجموعه‌ى کارآفرینى و کارگرى و متصدیان این امر باشد. البته این کار، پیش‌نیازهائى دارد. ممکن است آموزش مهارتهاى لازم، دوره‌هاى ایجاد مهارت لازم باشد – که اینها کار دستگاه‌هاى دولتى و امثال دولتى است – لیکن باید هدف این باشد. کارگر ایرانى آنجائى که ذوق خود را به کار میبرد، سلیقه‌ى خود را به کار میبرد و سرپنجه‌ى ماهر خود را به کار میبرد، کار جالب و تماشائى از آب در مى‌آید.
این کارهاى هنرىِ آمیخته‌اى از هنر و کار که ایرانى‌ها در گذشته داشتند، امروز هم وجود دارد؛ این معنا محسوس و مشهود است. آنجائى که ذوق و هنر ایرانى به میدان مى‌آید – همین کارگرى که دارد کار میکند، ابتکارش، ذوقش، هنرش، محکم‌کارى‌اش – کار میشود جالب و ماندگار. الان خوشبختانه در تولیدات کشور محصولات زیادى هست که از مشابهات خارجى‌اش بعضى بهتر است، بعضى بمراتب بهتر است؛ هم زیباتر، هم محکمتر، هم جالبتر؛ این را ما باید عمومیت بدهیم، در همه‌ى مواد تولیدى‌مان؛ چه مواد مصرفىِ خوراکى، چه مسائل مربوط به پوشاک، چه مسائل زندگى، چه مسائل تزئینى. در همه‌ى چیزهائى که تولید میشود، باید این را در نظر بگیریم؛ و میتوانیم. مجموعه‌ى کارگرى، طراحان، مهندسان، سرمایه‌گذاران، کارگران دستى، کارگران ماشینى میتوانند این کار را انجام دهند. ما باید همتمان را بر این قرار بدهیم؛ ایجاد محصول بادوام، زیبا و فاخر. این، یک کار کلان است.
نکته‌ى دیگر که خطاب به همه‌ى مردم کشور است، مصرف کالاى داخلى است. یکى از آفات موجود اجتماعى ما که ریشه‌ى آن، میراث دوران طاغوت و دوران ظلمانىِ گذشته است، همین است که افراد، دلبسته‌ى به تولیدات بیگانه باشند. یک وقت تولید داخلى نداشتیم؛ یک وقت تولید داخلى، تولید غیر قابل مصرفى بود؛ امروز اینجورى نیست؛ امروز تولیدات داخلى، تولیدات مرغوب و مطلوب است. در عین حال یک عده‌اى خوششان مى‌آید که بگویند فلان نشان خارجى روى لباسشان هست یا روى وسیله‌ى خوراکى‌شان هست؛ این یک بیمارى است؛ این بیمارى را باید علاج کرد. این کار، توجه نکردن به این است که ما در این مملکت داریم زندگى میکنیم و از نعمتهاى الهى بر این کشور داریم برخوردار میشویم. آن وقت پولى را که در این کشور به دست مى‌آوریم، میریزیم توى جیب یک کارگر خارجى، به زیان یک کارگر داخلى. این معنایش این است که ما به نیاز داخل، به کارگر داخل که دارد زحمت میکشد و جنس تولید میکند، بى‌اعتنائى میکنیم، میرویم سراغ کارگر خارجى. این خیلى عادت بدى است.

در سال جهاد اقتصادى، به نظر من یکى از قلمهاى مجاهدت اقتصادى مردم این است که بروند سراغ کالاى ساخت داخل؛ آن را بخواهند. البته این طرف قضیه هم این است که کالاى ساخت داخل بایستى قانع‌کننده باشد؛ بایستى دوامش، استحکامش، مرغوبیتش جورى باشد که مشترى را قانع کند؛ این هر دو در کنار هم، یک کار لازم و واجبى است.(5)

اعتماد سازی در مصرف کالای داخلی
نکته‌ى اساسى‌اى که در باب کار وجود دارد و کارآفرینان باید به او توجه کنند، مسئله‌ى مرغوبیت تولید داخلى است؛ کیفیت تولید داخلى است؛ این خیلى مهم است. البته بخشى از این، ارتباط پیدا میکند به همان قضایاى مالى و نمیدانم مقررات و غیرذلک، و پشتیبانى‌‌هاى دولت؛ اما بخشى هم ارتباط پیدا میکند به عزم و اراده‌ى مسئولین، کارآفرین و کننده‌ى کار. فرمود: «رحم اللَّه امرا عمل عملا فاتقنه»؛ رحمت خدا بر آن انسانى که کارى را انجام بدهد و آن را متقن انجام بدهد، درست انجام بدهد. این آینده‌‌نگرى است، غیر از امروز. شما امروز ببینید در دنیا کمپانى‌‌هائى هستند صد سال است اینها دارند کار میکنند، صد و پنجاه سال است دارند کار میکنند و محصولاتشان در دنیا فروش میرود. اسم اینها کافى است که جنس را تو بازار رائج کند؛ به خاطر اینکه درست کار کردند، خوب کار کردند، مشترى مطمئن است به اینها. شما میگوئید که ما سفارش کنیم به مردم که تولیدات داخلى را مصرف کنند. من که خب چند سال است دارم سفارش میکنم؛ بنده که بارها گفته‌‌ام، منتها این با شعار درست نمی‌شود.
خب، بله یک مقدارى مردم حالا یک اعتمادى بکنند، یک اعتنائى بکنند به حرف ما، به خاطرى که مثلًا ما گفتیم، بروند یک مقدارى چه کنند؛ این یک بخشى از قضیه است. یک بخش دیگر هم مربوط به کیفیت است. خب کیفیت را باید بالا برد؛ کیفیتها را باید بالا برد. بله، من مسئله‌ى واردات را که چند نفر از دوستان گفتند، بنده به آن عقیده دارم. در جلسه‌ى مسئولین، در همین جا اوائل ماه رمضان اعلام کردم، گفتم؛ هم به مجلس، هم به دولت که به مسئله‌ى واردات بپردازند؛ حالا هم از وزیر محترم بازرگانى تو راه سؤال کردم، ایشان اطلاع دادند که کارهاى خوبى در این زمینه دارد انجام میگیرد؛ بله راست است. مسئله‌ى واردات بى‌رویه و بى‌منطق ضرر بزرگى است، خطر بزرگى است؛ مردم هم باید این را بدانند. وقتى یک محصول خارجى را ما داریم مصرف میکنیم، در واقع داریم یک کارگر خودمان را بى کار میکنیم، یک کارگر دیگر را داریم به کار وادار میکنیم؛ این هست، منتها مسئله‌ى مرغوبیت و کیفیت خیلى مهم است؛ و استحکام؛ اینها خیلى مهم است.
اگر چنانچه جنس داخلى، تولید داخلى، این خصوصیات را داشته باشد، به طور طبیعى تمایل پیدا میشود. البته متأسفانه بعضى هستند که بر اثر فرهنگ غلطِ دوره‌ى منحوس پادشاهى- دوره‌ى طاغوت، دوره‌ى وابستگى- هنوز چشمشان به خارج است. یک روزى بوده است که تو این کشور مسئولین دولتى ما آمدند صریح گفتند که ایرانى یک لوله‌ هِنگ نمی‌تواند درست کند! عملًا هم همه چیز را وارد کردند. در همان دوره‌ى طاغوت یک فردى از بلندپایگان دولتى که تصادفاً بنده را توى یک مجلسى- ما که با اینها هیچ وقت ارتباطى نداشتیم، ملاقات هم نمیکردیم- دید، من داشتم انتقاد میکردم از همان چیزهائى که بود. این رو کرد به ما و گفت: چى چى را انتقاد میکنید؟ ما مثل آقا نشستیم، کشورهاى دیگر مثل نوکر دارند براى ما کار میکنند، کالا میفرستند داخل؛ این بد است؟ شما ببینید؛ این منطق دولتمردان دوره‌ى طاغوت بود! حالا ظاهرش این منطق است، باطنش چیزهاى دیگر بود؛ فسادهاى اقتصادى فراوان و فسادهاى اخلاقى فراوان. بله، مسئله‌‌ى واردات و مدیریت واردات مهم است. ما آن روز به دوستانى که اینجا بودند، در جلسه‌ى مسئولین و کارگزاران نظام، توصیه کردیم، گفتیم واردات را مدیریت کنید؛ نمیگوئیم متوقف کنید. یک چیزهائى باید بیاید، یک چیزهائى باید نیاید. یک مدیریت صحیحى باید انجام بگیرد؛ این مسلماً هست.
یکى از کارهاى دیگرى هم که حالا من اینجا یادداشت کردم که بر عهده‌‌ى مسئولین دولتى است، توسعه‌‌ى مهارتهاست. این هنرستانهاى فنى و صنعتى، این دانشگاه‌هاى علمى- کاربردى، این فنى- حرفه‌اى‌ها، آموزشکده‌هاى فنى- حرفه‌‌اى، باید توسعه پیدا کند. ما به علم احتیاج داریم، اما به پنجه‌‌ى کارآمد هم احتیاج داریم. یکى از کارهاى اساسى به نظر من این است که در زمینه‌‌ى صنعت و کشاورزى بایستى کار کنیم.
یک نکته‌‌ى دیگر هم مسئله‌ى نوآورى و ابتکار و زیبائى است در تولیدات کشور. از جمله‌ى چیزهائى که باید مورد توجه قرار بگیرد، نوآورى کردن در همه‌ى تولیدات به صورت پى‌‌درپى و لحاظ حس، یعنى اشباع حس زیبائى‌‌شناسى در مصرف‌‌کننده است. این یکى از مسائل قابل توجه هست که بایستى به آن اهمیت بدهیم. من حقیقتاً از دوستانى که در این زمینه ‌ها تلاش میکنند، کار میکنند، تشکر میکنم.(6)

منبع: